Non-fictie

De zwevende wereld – Annejet van der Zijl 
In 1823 vertrok een jonge Duitse arts naar Deshima, de Hollandse handelspost in het toen verder nog volledig van de buitenwereld afgesloten Japan. Zeven jaar later werd hij verbannen uit het land van de shoguns en daarmee uit de levens van zijn grote liefdes, de concubine Sonogi en hun gezamenlijke dochter Oine. Decennialang deden vader en dochter er alles aan om elkaar weer terug te zien. Franz von Siebold vestigde, nog altijd hopend om terug te kunnen, zijn naam als ’s wereld grootste Japanexpert; Oine Kusumoto ontwikkelde ze zich met haar vaders voorbeeld voor ogen tot de eerste vrouwelijke arts in haar land. Maar toen Japan in 1854 eindelijk opengebroken werd en ze elkaar weer in de armen konden sluiten, pakten hun weerzien totaal anders uit dan ze hadden voorzien.

Amerika en wij – Rob de Wijk 
De verbijstering was groot in Europa, die eerste chaotische dagen nadat Donald Trump aan zijn tweede presidentstermijn begon. Verdragen werden opgezegd, internationale instituties en hulporganisaties afgeschaft en traditionele bondgenoten de deur gewezen. Het was meteen duidelijk: de VS maken een tweede revolutie door en delen belangrijke ideologische kernwaarden niet meer met Europa.

Hoe moeten we daarop reageren? In zijn uiterst actuele geopolitieke beschouwing Amerika en wij stelt Rob de Wijk: jammer, maar aanvaard de nieuwe situatie en handel ernaar. De trouwe bondgenoot Amerika zoals wij die kenden sinds de Tweede Wereldoorlog komt niet meer terug, zelfs niet na het vertrek van Trump. Europa moet daarom zelf een geopolitieke speler worden, om te beginnen in de oorlog in Oekraïne. De welvaart en veiligheid van het continent staan op het spel.

Overtuigend laat De Wijk daarbij zien dat als Europa het spel goed speelt, het een leidende rol in de wereld kan gaan spelen en dus veel sterker uit de strijd kan komen. Beter dan Amerika, beter dan China. En veel beter dan Rusland.

De tawl – Philip Dröge 
Philip Dröge neemt je mee naar een vergeten stukje geschiedenis van de Nederlandse taal
Drie eeuwen lang spraken overal in de staten New York en New Jersey mensen de Tawl, de Amerikaanse versie van het Nederlands. Het was een overblijfsel van de tijd waarin New York nog Nieuw-Amsterdam heette en je zonder het Nederlands nergens kwam aan de oostkust van Amerika. De Verenigde Staten hebben zelfs een Nederlandssprekende president gehad, Martin Van Buren. Pas in de twintigste eeuw raakte het Neder-Amerikaans in onbruik en in 1962 overleed de laatste spreker van dit merkwaardige Nederlandse dialect.

In De Tawl gaat historicus Philip Dröge al fietsend over Amerikaanse wegen op zoek naar wat er nu nog over is van dat Nederlandstalige verleden. Het resultaat is een opmerkelijk verhaal over de Nederlandse oorsprong van woorden als ‘OK’ en ‘dope’ en over gekke rechters, slavernij, komieken en oplichters.

Liever moe dan lui – Erik Scherder 
Artificiële Intelligentie (AI) is een wereldwijde hype. Maar is het goed voor je hersenen? En voor je lijf? Nee! Erik Scherder noemt AI daarom Afnemende Intelli­gentie. We zitten massaal voor een scherm, worden mentaal en fysiek steeds minder uitgedaagd – en we genieten ervan! We zijn liever lui dan moe. Moet dat niet andersom? Moeten we niet juist moeite blijven doen? Het antwoord is vol­mondig ja! Is het tij nog te keren?

Van de oermens hebben we geleerd om efficiënt te zijn: eerst een plan maken, dan jagen, en daarna eten en uitrusten. Het leven draaide om efficiëntie en snelheid. Dat zit nog altijd in ons DNA. Maar voedsel wordt nu tot in de keuken bezorgd. Is dat efficiënt? En moeten we daarvan bijkomen? Absoluut niet! Hoe minder we hoeven te doen, hoe beter. Of niet?

Geef ze gerust een krentenbol – Aaf Brandt Corstius 
Aaf Brandt Corstius, moeder van twee tieners en stiefmoeder van twee (inmiddels) volwassenen, schrijft al jaren over privacyloos naar de wc gaan, de opgegeven strijd over TikTok en/of het nuttigen van groenten en de debacles rond schoolkeuze.

Hoe groot of klein je kind ook is, er zijn altijd zorgen, zorgjes, problemen, en er is altijd de diepe liefde en vaak ook euforie. Is het ouderschap ‘allemaal vreugde en geen lol’, zoals een Amerikaanse auteur ooit schreef, is het ‘de dagen zijn lang, de jaren zijn kort’, of ligt het genuanceerder?

De eerste stapjes, de woede van een peuter die uit een dutje komt, het verliezen van je ouders als je zelf moeder bent, je kinderen leren begrijpen en jezelf in ze herkennen en de eerste fietstocht naar de middelbare school: dit boek bevat het allemaal. Met niet meer dan uiterst subtiel opvoedingsadvies, van een ervaringsdeskundige die ook nog in opleiding is.

Een taart voor de prinses – Lizet Kruyff & Hidde de Brabander 
Tijdens haar studiejaren balanceerde prinses Juliana tussen haar koninklijke rol en haar verlangen naar een gewoon studentenleven. Lizet Kruyff brengt in dit boek deze weinig belichte periode tot leven met verhalen en unieke archiefbeelden over haar jaarclub, haar vriendinnen en haar culinaire avonturen. Hoewel Juliana als prinses dagelijks werd omringd door formaliteiten en beveiliging en regelmatig een staatsbanket bijwoonde, laat dit boek zien hoe Juliana die dubbelrol invulde.

Het contrast tussen de studentenmenu’s en die van het hof biedt een uniek en intiem perspectief op Juliana’s leven als jonge vrouw, waarin ze steeds zocht naar balans tussen haar status en haar persoonlijke vrijheid. SVH Meesterpatissier Hidde de Brabander heeft de historische gerechten tot leven gebracht en deelt receptuur in de stijl van toen en nu, zoals de klassieke noga-ijstaart die werd geserveerd bij het promotiediner van Juliana.