Tramhalte Beethovenstraat – Grete Weil
Een mooie heruitgave van een van de bekendste romans van de gelauwerde Duitse auteur Grete Weil, die over de ervaringen van een gewone Duitser in de Tweede Wereldoorlog schrijft met een scherpte en eerlijkheid die vandaag de dag nog steeds opzien baart
Het is een ingewikkeld huwelijk: de Joodse Susanne is rijk (zij erfde het fortuin van haar ouders, die stierven in de gaskamer), haar man Andreas is een Duitse schrijver met een writer’s block. Ze hebben zich na de Tweede Wereldoorlog in het land van de moordenaars van haar ouders gevestigd, want Susanne vindt dat een Duitse schrijver in een Duitse omgeving hoort te wonen.
Ze ontmoeten elkaar voor het eerst in 1941 in bezet Amsterdam, waar Andreas als cultuurverslaggever werkt voor een Beierse krant om zijn dienstplicht te ontlopen. Hij huurt een kamer in de Beethovenstraat en ziet daar iedere nacht vanuit zijn raam hoe Joden worden weggevoerd met speciaal daarvoor ingezette trams. Vanaf dat moment raakt hij steeds meer emotioneel betrokken bij het lot van de Joden.
Grete Weils Tramhalte Beethovenstraat was de eerste Duitstalige roman van een overlevende over de vervolging en moord op Europese Joden. Ze verwerkte haar persoonlijke ervaringen in haar roman en schreef niet alleen over de dramatische gebeurtenissen tijdens de oorlog, maar ook over de wrangheid van het feit dat het leven zo vanzelfsprekend door kon gaan.
Hij noemde me Elly – Femmetje de Wind
Tegen het steeds grimmiger decor van een bezet Amsterdam wordt de zestienjarige Elly Blocq verliefd op Wim Vleeschhouwer, de voorzitter van de tafeltennisvereniging. Maar op een koude winteravond begin 1943 staan twee NSB’ers voor de deur: Elly moet meekomen. Wim is radeloos en besluit vrijwillig met haar mee te gaan.
De twee komen terecht in Kamp Vught. Omdat Wim Duits spreekt, valt hij in de gratie bij de kampcommandant en weet hij niet alleen zichzelf, maar ook Elly op de lijst te krijgen van het Philips-Kommando. Gaandeweg wordt duidelijk dat Philips een list bedenkt om de Joodse gevangenen te beschermen tegen deportatie.
In de zomer van 1944 blijkt dit niet langer houdbaar. Elly wordt op transport gezet naar Auschwitz. Terwijl ze in mensonterende omstandigheden vecht voor haar leven, wordt van hogerhand in Berlijn bedongen dat het Philips-Kommando niet naar de gaskamer hoeft. Maar na drie maanden in Auschwitz moeten ze toch weer op transport. Hoelang kan Philips de groep nog redden en waar is Wim?
Hij noemde me Elly is het wonderbaarlijke verhaal van een vrouw die dankzij de liefde van haar man en de bescherming van Philips acht concentratiekampen overleefde.
Virrie’s kinderen – Rob Oudkerk
In de oorlogsjaren hielp Virrie Cohen ruim vijfhonderd kinderen te redden van deportatie naar de concentratiekampen. Zij was een dochter van David Cohen, een van de twee voorzitters van de Joodse Raad, die door de Duitse bezetters gedwongen werd lijsten aan te leggen van Joden die later massaal vergast zouden worden in een van de concentratiekampen. De relatie met haar vader heeft altijd in het licht gestaan van hun oorlogservaringen.
En in het licht van de vijfduizend kinderen die zij niet heeft kunnen redden. In dit boekje staan authentieke herinneringen van Virrie aan haar familie en de oorlog, van ver voor de oorlog tot na de oorlog, opgeschreven in een schrift met veel foto’s, dat zij vlak voor haar dood in 2008 aan haar zoon Rob Oudkerk gaf. Hij zat veel jaren soms nachtenlang bij zijn moeder die met haar handen voor haar ogen zwijgend en soms pratend haar verschrikkingen met hem deelde. In dit boekje staan ook zijn herinneringen hieraan. Tevens heeft Rob Oudkerk vijf van de door haar geredde kinderen geïnterviewd, om het beeld over de oorlog en het naoorlogse leven in zo breed mogelijke zin te schetsen. Ook deze interviews zijn in dit boekje opgenomen.
Oorlogsduif- Onno Blom
In Oorlogsduif vertelt Onno Blom voor het eerst de verborgen geschiedenis die zijn familie verscheurde. Zijn grootvader, Jan Blom, zat tijdens de Tweede Wereldoorlog in het verzet. Maar zijn overgrootvader, Johan Blom, zat met zijn vrouw en zeven andere kinderen bij de NSB. Jan voegde zich vlak voor de hongerwinter bij de gewapende verzetsgroep De Duif in Friesland. Daar werd zijn beste vriend door de Duitsers gepakt en geëxecuteerd. Johan overleed in de zomer van 1945 in kamp Westerbork, waar na de bevrijding collaborateurs werden opgesloten.
Wonderlijk genoeg werden na de oorlog de familiebanden hersteld. Niemand merkte iets aan de Blommen. Over het zwarte verleden werd gezwegen. Totdat Onno besloot het zwijgen te doorbreken. Samen met zijn vader, de historicus Hans Blom en voormalig directeur van het NIOD, ging hij op zoek naar wat zijn grootvader en overgrootvader is overkomen. Door de scherpe stijl en grote vertelkracht leest Oorlogsduif als een spannende roman, waarin een duistere tijd op een sensitieve manier wordt belicht. ‘Voor mij is het goed als het waar is,’ zegt Onno’s vader tegen hem, ‘voor jou is het waar als het mooi is.’
De vondeling van Veenhuizen – Patricia Snel
De adembenemende historische roman De vondeling van Veenhuizen van bestsellerauteur Patricia Snel begint in Amsterdam, 1824. De wezen Karel en Lize worden per beurtschip overgebracht naar de kinderkolonie van Veenhuizen. Nadat hun moeder is overleden en hun vader naar het krankzinnigengesticht is gestuurd, staan ze er helemaal alleen voor.
In Veenhuizen is alles anders: het Drentse landschap, de mensen, het straffe dagelijkse regime. Karel en Lize worden met honderden andere kinderen aan het werk gezet. Ze kunnen maar moeilijk wennen aan het slechte eten, de strenge opzieners en de vele regels. Als ze een voorzichtige vriendschap met de geharde Neeltje hebben gesloten, smeden ze samen een plan: proberen te ontsnappen uit Veenhuizen. Een plan dat grote gevolgen zal hebben voor hun toekomst… Voor de lezers van Het pauperparadijs en Simone van der Vlugt.